از سال 1360 به بعد در سند ازدواج که از طرف اداره ثبت اسناد چاپ میشود شروطی به عنوان «شرط ضمنالعقد» پیشبینی شد که سردفتر مکلف است قبل از اجرای صیغه عقد آنها را برای زوجین قرائت و در صورت ضرورت مفهومشان را برای آنها بیان نماید تا طرفین با آگاهی کامل ذیل شروط مورد قبول خود را امضا نمایند.
البته زوجین میتوانند طبق ماده 1119 قانون مدنی ایران علاوه بر شروط چاپ شده در قباله نکاحیه هر شرطی را که مایلند به عقدنامه اضافه کرده و با امضای خود آن را الزام آور کنند.
شروط ضمن عقد
الف) شرط تحصیل
زوج، زوجه را در ادامه تحصیل تا هر مرحله که زوجه لازم بداند و در هر کجا که شرایط ایجاب نماید مخیر میسازد.
ب) شرط اشتغال
زوج، زوجه را در اشتغال به هر شغلی که مایل باشد، در هر کجا که شرایط ایجاب نماید مخیر میکند.
ج) شرط وکالت زوجه در صدور جواز خروج از کشور
زوج به زوجه، وکالت بلاعزل میدهد که با همه اختیارات قانونی بدون نیاز به اجازه شفاهی یا کتبی مجدد شوهر، از کشور خارج شود. تعیین مدت، مقصد و شرایط مربوط به مسافرت به خارج از کشور به صلاحدید خود زن است.
د) شرط تقسیم اموال موجود میان شوهر و زن پس از جدایی
زوج متعهد میشود هنگام جدایی ـ اعم از آن که به درخواست مرد باشد یا به درخواست زن ـ نیمی از دارایی موجود خود را ـ اعم از منقول و غیرمنقول که طی مدت ازدواج به دست آورده است ـ به زن منتقل نماید.
هـ) حضانت فرزندان پس از طلاق
زوجین ضمن عقد خارج لازمی توافق نمودند اولویت در حضانت فرزند یا فرزندان مشترک در صورت طلاق با مادر خواهد بود. یا زوجین ضمن عقد خارج لازمی توافق نمودند حضانت فرزند یا فرزندان مشترک در صورت طلاق با هر کدام از والدین خواهد بود که بنا بر مصلحت طفل باشد . تعیین مصلحت طفل بر عهده کارشناس یا داور مرضی الطرفین خواهد بود.
دختر خانم یا آقا پسر باید سعی کنند که در شرایط مناسب به آرامی و نه با جنگ و دعوا در این رابطه با والدینشان صحبت کرده و آنها را برای موافقت با شروط ضمن عقد دختر و پسر راضی نمایند
و) شرط وکالت مطلق زوجه در طلاق
زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر میدهد تا زوجه در هر زمان و تحت هر شرایطی از جانب زوج اقدام به مطلقه نمودن خود از قید زوجیت زوج به هر طریق اعم از اخذ یا بذل مهریه نماید.
بسیاری از اوقات اتفاق می افتد که دختر و پسر یا همان عروس و داماد بر سر شروط ضمن عقد به توافقاتی می رسند اما در روز عقد و در محضر و یا حتی قبل از آن با مخالفت شدید خانواده ها به خصوص خانواده آقا پسر مواجه می گردند. در این مواقع معمولاً از والدین صحبت هایی چون: دختری که از همین ابتدا برای ازدواج و زندگی آینده اش شرط و شروط می گذارد، فرد مورد اطمینانی نیست، معلوم است که برای ما کیسه دوخته است، چه شرط هایی گذاشته اصلاً به درد زندگی نمی خورد و... بسیار شنیده می شود. در حالیکه سر و دختر کاملاً یکدیگر را پسندیده اند و حتی بهم دل بسته اند. حال راه حل این مشکل چیست؟ دختر خانم و آقا پسر در این مواقع چگونه باید عمل کنند تا مشکل حل گردد؟
راهکار اول: بسیاری معتقدند که در این مواقع دختر و پسر می توانند به دور از چشم پدر و مادر به توافق رسیده و آنها را در جریان این شروط قرار ندهند. بله این عملکرد نیز جزء راهکارهای این مشکل محسوب می گردد البته به شرطی که عروس و داماد یقین حاصل نمایند که خانواده هایشان هرگز و به هیچ وجه از این امر اطلاع نخواهند یافت.
راهکار دوم: صحبت کردن منطقی با خانوادهاست. دختر خانم یا آقا پسر باید سعی کنند که در شرایط مناسب به آرامی و نه با جنگ و دعوا در این رابطه با والدینشان صحبت کرده و آنها را به این امر راضی نمایند.
راهکار سوم: اگر والدین با صحبت فرزندشان راضی نشدند و رضایت به ازدواجشان ندادند در مرحله بعد باید از کمک و پپادرمیانی دیگران چون مشاوران متخصص یا بزرگان فامیل بهره ببرند.
راهکار چهارم: اگر سرسختی پدر و مادر در این زمینه به حدی بود که به هیچ وجه کوتاه نیامدند و دختر و پسر هم واقعاً به ازدواج با یکدیگر مصر بودند لازم است که خود عروس و داماد قدری از مواضعشان عقب نشینی نمایند. از قدیم گفته اند:«هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد.»
در این حالت اولاً دختر و پسر باید به یکدیگر اعتماد نموده و قول شفاهی فرد مقابل مبنی بر عمل به درخواستشان را بپذیرند. ثانیاً باید همه امور را ارزیابی و ارزشگذاری کنند و ببینند که آیا واقعاً ارزش دارد به خاطر فلان شرط از قید داشتن فلان همسر بگذرند، بعد تصمیم بر ازدواج یا عدم ازدواج با فرد مقابل بگیرند.