ن :
کلمات کلیدی :
سطح بالای چربی یا کلسترول خون می‌تواند باعث عوارضی مانند آترواسکلروز (سفت و شکسته شدن عروق)، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی، افزایش شانس ابتلا به سکته مغزی، کبد چرب و... شود.
گیاه درمانی
رژیم غذایی نامناسب، استفاده از غذاهای چرب و پرکالری، فرهنگ ناصحیح استفاده بیش از حد از غذاهای فوری (فست‌فودها) نظیر پیتزا، سس مایونز، فرهنگ نادرست مصرف زیاد گوشت قرمز در جامعه و زندگی کم‌تحرک ماشینی در کشور ما باعث شده است افراد زیادی به مشکل بالا بودن چربی و کلسترول خون یا چاقی مبتلا باشند.
اولین و بهترین راه برای کاهش یا رفع این مشکل، اصلاح رژیم غذایی است. یکی از مهم‌ترین توصیه‌های غذایی، کاهش مصرف گوشت قرمز و برنج و استفاده بیشتر از سبزیجاتی نظیر کلم، کرفس، هویج، کاهو، اسفناج، کدو و ... در رژیم غذایی روزانه است. مصرف بیشتر غذاهای دریایی و سایر ترکیبات حاوی روغن امگا 3 نیز توصیه می‌شود.
گیاهان دارویی زیادی نیز وجود دارد که کاهش‌دهنده چربی خون نیز هستند مانند:
* دم‌کرده آویشن که از دیدگاه طب سنتی ایران دفع‌کننده رطوبت و بلغم از بدن است، از پایین آورنده‌های مناسب چربی خون محسوب می‌شود.
* مصرف روزانه یک قاشق چای‌خوری پودر یا نیمکوب شده سیاه‌دانه یا دانه تره هم می‌تواند در کاهش چربی خون نیز تأثیر داشته باشد.
* سیر، سویا، گشنیز، جعفری و شوید از سبزیجات موثر در کاهش چربی و کلسترول است. به عنوان مثال، نوشیدن دم‌کرده شوید و لیمو عمانی یک ساعت پس از غذا می‌تواند در کاهش سطح کلسترول و چربی خون موثر باشد.
* چای پور (Puer) یکی از معروف‌ترین انواع چای چینی است که دارای خواص بسیار قوی کاهنده چربی و کلسترول است.
* دم کرده پوست نارنگی و زنجبیل نیز می‌تواند موثر باشد.
* جومینگ ز (Jueming ze) نیز گیاه بسیار موثری در کاهش چربی، کلسترول و قند خون است.
* نوشیدن دم‌کرده زینان و عناب نیز در این امر موثر است.
* مصرف سماق همراه غذا نیز به دلیل تأثیراتی که روی صفرا دارد، می‌تواند تأثیرات مناسبی در پایین آوردن چربی خون داشته باشد.
برخی گیاهان به مقدار زیادی ساپونین دارند و به همین دلیل خاصیت کف کنندگی در آن‌ها وجود دارد. در جانوران خون گرم از نظر سیستمیک ساپونین جذب نمی‌شود ولی چون کشش سطحی را کم می‌کند (مثل رزین) چربی‌ها و کلسترول به آن باند شده که خود سبب دفع کلسترول از بدن می‌شود. این گیاهان عبارتند از:
* تخم شوید (Anethum Graveolens) : در داروخانه ها دارویی بنام آنتوم موجود است که به صورت قرص است و حاوی شاه تره، کاسنی و شوید می‌باشد. این دارو پایین آورنده چربی خون است. این دارو که بیشترین ماده م?ثر آن شوید است، طبیعت گرم دارد.
* شوید : در کسانی که ترش می‌کنند و سوزش سردل دارند خیلی م?ثر است. همچنین زیاد کننده شیر و لاغر کننده است. پایین آورنده چربی خون نیز هست. (قطره دیل سان)
* کاسنی (Chicore): به نام عربی آن الهندبا است در حدیثی از حضرت محمد آمده است : برگی از کاسنی نیست مگر قطره ای از بهشت بر آن باشد. کاسنی تقویت کننده معده، ضد درد و ضد تب است و در درد چشم، بیماری‌های کبدی، یرقان، قولنج نارسای کلیوی و در بیماری‌های اعصاب از آن استفاده می‌شود. کاسنی طبیعت سرد دارد.
* شاه تره : طبیعت سرد دارد و از گیاهان دیگر در فراورده آنتوم است. این گیاه تصفیه کننده خون، صفرا آور، بر طرف کننده خارش‌های جلدی و اشتها آور است و در درمان یرقان و تصلب شرایین نیز از آن استفاده می‌شود. از عرق آن به عنوان تقویت کننده و اشتها آور استفاده می‌شود.
* آرتیشو - کنگر فرنگی (Cynara Scolymus): پایین آورنده کلسترول خون است (قطره سینا بیل)
* سیر : پایین آورنده فشار خون و چربی خون است و اثرات ضد میکروبی نیز دارد و طبیعت گرم دارد.
عصاره برگ گیاه «مرزه» چربی خون را کاهش می‌دهد
نتایج حاصل از یک طرح تحقیقاتی در لرستان نشان می‌دهد که استفاده از عصاره برگ گیاه «مرزه» باعث کاهش چربی خون می‌شود. رییس دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان گفت: این طرح تحقیقاتی از سوی کارشناسان گیاهان دارویی لرستان در آزمایشگاه مرکز تحقیقات گیاهان دارویی لرستان به مدت یک سال انجام شد.
دکتر «شهرام توفیقی» نام علمی این نوع گیاه دارویی را «ساتورجاخوزستانیکا» ذکر کرد و افزود : در این طرح تحقیقاتی اثرات موثر این گیاه برای نخستین بار روی انسان در کشور به اثبات رسید. وی افزود قبلاً این گیاه به عنوان مکمل غذایی برای انسان از سوی کارشناسان معرفی شده بود. یافته‌های این آزمایش نشان می‌دهد که مصرف این نوع گیاه مانند داروهای شیمیایی میزان چربی خون را در بدن انسان کاهش داده و اثرات بسیار مطلوبی در این زمینه دارد.
وی اضافه کرد: پژوهشگران گیاه را پس از تبدیل به پودر، به شکل کپسول خوراکی درآورده تا برای کنترل چربی خون افراد بیمار از آن استفاده نمایند.
وی یادآور شد: چند سال پیش یک گروه پزشکی نیز یک نوع گیاه مرزه در شمال استان خوزستان کشف کرده که خاصیت‌های مفید دارویی دارد. پیش از این نیز یک گروه علمی در لرستان کشف کردند که عصاره برگ زیتون برای کاهش کلسترول خون بسیار مفید می‌باشد.
نکته قابل توجه این که اگر بیماری در حال استفاده از داروهای شیمیایی نظیر سیمواستاتین یا آترواستاتین برای چربی بالای خون است نباید بدون نظر پزشک این داروها را قطع کند و برای جایگزینی با گیاهان دارویی باید با پزشک معالج خود مشورت کند.
دکتر امیر هومن کاظمی، متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی
