چوکــــــــــــــ بندری

مسجد سهله،در زمینی خالی از سکنه که اطراف آن پوشیده از ماسه های قرمز است ساخته شده است.
شکل هندسی مسجد سهله تقریباً به صورت مستطیل با طول 140 متر، عرض 125 متر و مساحتی بالغ بر 17500 مترمربع است. ارتفاع دیوارهایی که آن را احاطه کرده حدود 22 متر است که هر یک از اضلاع چهارگانه آن به وسیله برجهای نیم دایره ای از طرف خارج و به فاصله های مساوی تقویت می شوند. در میانه ضلع شرقی دیوار، مناره ای به ارتفاع 30 متر وجود دارد. در اصلی مسجد در میانه ضلع شرقی در مجاورت این مناره قرار دارد.
مجموع فضای مسجد از دو قسمت شبستان و صحن تشکیل شده است. شبستان که در قسمت جنوب به طول 120 متر و عرض 5/5 متر بنا شده است حدود 660 متر مربع مساحت دارد و از طریق ایوانکهایی به عنوان ورودیهای شبستان به صحن مسجد متصل می شود که قدمت تاریخی این ایوانکها به قبل از 750ق. می رسد.
در احادیث مأثور از امامان، مسجد سهله، به عنوان اقامت گاه شخصى حضرت ولى عصر (علیه‏السّلام) در عصر ظهور معرّفى شده است.
بدانکه بعد از مسجد کبیر کوفه مسجدى به فضیلت مسجد سهله در آن عرصه نیست و آن خانه حضرت ادریس علیه السلام و حضرت ابراهیم و محلّ ورود حضرت خضر علیه السلام و مسکن آن حضرت است و از حضرت صادق علیه السلام منقول است که به اَبُوبَصیر فرمود اى ابومحمّد گویا من مى بینم حضرت صاحب الا مر علیه السلام در مسجد سهله فرود آید با اهل و عیالش و منزل آن حضرت باشد... مفاتیح الجنان

در احادیث فراوانی به صراحت اعلام شده که اقامتگاه شخصی امام مهدی(عج)در دوران ظهور، مسجد مقدس سهله است :
1. محدثان عالی مقام شیعه، با اسناد معتبر، در مجامع حدیثی خود روایت کرده­اند که روزی در محضر حضرت امام صادق(ع) از مسجد سهله گفت و شنود شد، فرمودند: «آنجا اقامتگاه صاحب ماست؛ هنگامی که با خانواده­اش قیام کند». کافی،ج3، ص 495.
2. بیش از یک قرن پیش از ولادت امام مهدی(عج)، امام صادق (ع) به یار باوفایش ابوبصیر، فرمود:
« ای ابا محمد! گویی فرود آمدن قائم(ع‍ج) را با اهل و عیالش در مسجد سهله، با چشم خود می بینم»
ابوبصیر عرضه داشت: آیا محل اقامت دایمی آن حضرت در مسجد سهله خواهدبود؟
حضرت فرمود: آری، سپس فرمود: مسجد سهله اقامتگاه حضرت ادریس بود.
مسجد سهله اقامتگاه حضرت ابراهیم خلیل الرحمان بود.
خداوند، پیامبری را مبعوث نکرده جز اینکه در مسجد سهله نماز گزارده است.
مسجد سهله، پایگاه حضرت خضر(ع) است.
کسی که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسی است که در خیمه رسول اکرم(ص) اقامت کند.
مرد و زن با ایمانی یافت نمی شود، جز اینکه دلش به سوی مسجد سهله پر می زند.
هیچ کس در مسجد سهله نماز نمی­گزارد که با نیت راستین خدا را بخواند ، جز اینکه او را با حاجت برآورده شده از آنجا بر می­گرداند.
هیچ کس نیست که در مسجد سهله به خدا پناهنده شود، جز اینکه خداوند او را از آنچه بیم دارد، پناه دهد.
ابوبصیرعرض کرد: فضیلت بسیار بزرگی است!
امام صادق(ع) فرمود: آیا برایت بیفزایم.
عرض کرد : بلی .
فرمود: مسجد سهله از آن بقعه­ هایی است که خداوند دوست دارد، او را در آنجا بخوانند.

شب و روزی نیست که فرشتگان به زیارت مسجد سهله نشتابند و در آنجا به عبادت حق تعالی نپردازند. اگر من در آن سامان سکونت داشتم، هیچ نمازی را جز در مسجد سهله نمی­خواندم. ای ابا محمد! اگر مسجد سهله هیچ فضیلتی جز فرود آمدن فرشته­ها و اقامت پیامبران نداشت، همین فضیلت بس بود، در حالی که این همه فضیلت دارد.
آنچه از فضایل مسجد سهله برای تو بازگو نکردم، بیش از فضایلی است که برایت گفتم.». بحارالانوار،ج100،ص 436.
3. مفضل در ضمن حدیث مفصلی از محضر امام صادق(ع) پرسید که منزل امام مهدی(ع‍ج) و مرکز اجتماع شیعیان کجا خواهد بود؟
امام صادق (ع) در پاسخ او فرمود: «مرکز حکومت او کوفه و مرکز قضاوتش، مسجد اعظم کوفه و مرکز بیت المال و محل تقسیم غنائم مسلمانان، مسجد سهله و محل خلوت و مناجاتهایش تپه­های سپید و نورانی نجف اشرف است». بحار الانوار،ج53، ص 11.