چوکــــــــــــــ بندری

اشاره

آمریکای لاتین، سرزمینی است که از نظر جغرافیایی شامل آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و کشورهای حوزه دریای کارائیب است. اولین اروپایی‌ای که به آمریکای لاتین رفت کریستف کلمب بود. کلمب از سوی پادشاه کاتولیک اسپانیا به مأموریت فرستاده شده بود تا با سفر به مناطق دور دست قلمرو اسپانیا را گسترش دهد. پاپ در سال 1493، طی اعلامیه‌ای سرزمین تازه کشف شده را بین اسپانیا و پرتغال، دو ابرقدرت آن روزگار، تقسیم کرد.

مبلغان مسیحی فعالیت خود را هم‌زمان با کشف سرزمین‌های جدید آغاز کردند. هیئت‌های مذهبی همواره مهاجمان را همراهی می‌کردند. هر جا فاتحان می‌رفتند، نمایندگان کلیسا نیز در کنار نمایندگان پادشاه حضور داشتند. در واقع فاتحان، هرجا که قدم می‌گذاشتند صلیب را در کنار پرچم امپراتوری اسپانیا به زمین فرو می‌کردند و فتوحات خود را به نام گسترش مسیحیت توجیه می‌کردند؛ در نتیجه اروپاییانِ مسیحی، آمریکای شمالی و جنوبی را تحت تسلط و حاکمیت خود درآوردند و غالب ساکنان این مناطق،‌ دست‌کم به صورت اسمی، مسیحی شدند. مسیحیت در این منطقه فراز و فرودهای فراوانی به خود دیده است. این مقاله گزارشی از سیر تاریخی مسیحیت و آخرین فعالیت‌های کاتولیک‌ها، پروتستان‌ها، الاهیات آزادی‏بخش و… در این منطقه است.

1)ورود اروپاییان به آمریکای لاتین و آغاز استعمار

در دهه پایانی قرن پانزدهم مسیحیان اسپانیا توانستند با پیوند دو خاندان ایسابل کاتولیک (Isabel la Católica، ملکة کاستیل) و فرناندو (Fernando II، پادشاه آراگون)، مسلمانان را از این منطقه ــ که مردم مسلمان آن را اندلس می‌خواندند ــ بیرون نمایند و آن سرزمین را به قلمرو مسیحیت بازگردانند.[1] هرچند این مسیحیان تازه بر مسلمانان پیروز شده بودند، در فکر گسترش قلمرو خویش نیز بودند (رک: گالئانو، 1371: 10 و استاور یانوس، 1383: 70).

کریستف کلمب در همان سال، توسط اسپانیایی‏ها به مأموریت بزرگ خود اعزام شد تا به مناطق دوردست برود و قلمرو اسپانیای قدرتمند را افزایش دهد و طلاها و ثروت‏های زیادی را نصیب این کشور کند. هیچ کس تصور نمی‎کرد که جهان گسترش یابد و قاره‎ای جدید کشف شود و اسپانیا صاحب قسمت اعظم جهان جدید گردد. مکزیک، ‌آمریکای مرکزی، هند غربی و قسمت اعظم آمریکای جنوبی تحت سلطة امپراتوری بزرگ اسپانیا درآمد (گالئانو، 1371: 10).

کریستف کلمب وقتی در سال 1492م به سرزمین باهاما قدم گذاشت، از رفتار بسیار دوستانه اهالی آن سرزمین شگفت‌زده شد و گزارش داد که مردم این منطقه آن‌قدر مهربان‌اند که گویی قلبشان را اهدا می‏کنند. ولی زمانی نگذشت که همین کریستف کلمب، به اسپانیا نوشت: «از اینجا به نام تثلیث مقدس، می‏توانیم برده‏های فراوانی را برای فروش بفرستیم… اگر اعلا‌حضرت فرمان دهند، همه ساکنان اینجا را به کاستیل منتقل می‏کنیم یا در همین جزیره به بردگی وامی‏داریم. چون این آدم‌ها هیچ مهارتی در جنگ ندارند…» (استاوریانوس، 1383: 70-71).

....

ادامه مطلب...

چکیده

نام «سلیمان» در قرآن و کتاب مقدس آمده است. قرآن حضرت سلیمان را از بندگان صالح وانبیای مرسل خوانده که به او علم و حکمت داده شده است. واژه حکمت بیست بار در قرآن به کار رفته و بر لقمان، داوود، تعلیم پیامبر و قرآن اطلاق شده است. قرآن، پشتوانه حکومت سلیمان را «دانایی» و آن را زیربنای تحول و دگرگونی در جامعه انسانی می‏شمارد و از قدرت فوق‌العاده‌ حضرت سلیمان سخن می‌گوید، نه از وسعت کشورش که همه دنیا را گرفته بود.اما بنی‌اسرائیل سلیمان را از پادشاهان خود می‌داند. دولت و حکمت سلیمان، سرآمد پادشاهانی بود که در اورشلیم سلطنت می‌کردند. قسمت‌هایی از عهد عتیق همچون کتاب امثال سلیمان، جامعه، حکمت سلیمان و غزلِ غزل‌های سلیمان به سلیمان منسوب است.

پیش‌درآمد

یکی از تمایلات بشر اسطوره‌سازی است. حسِ قهرمان‌پرستی انسان موجب شده تا در باره قهرمان‌های ملی یا دینی افسانه بسازد. همچنین تحریفاتی که پیرامون شخصیت‌های برجسته تاریخی صورت می‌گیرد، معلول همین حس است. «اسطوره» قصه‌گونه‌ای است که دخالت قوای مافوق طبیعت را در امور طبیعی و انسانی بیان و توجیه می‌کند. در اسطوره، دنیای عینی و ذهنی به هم می‌آمیزد، زمان عینیت خود را از دست می‌دهد و انسان قدرت‌های غیرعینی از خود نشان می‌دهد. انسانِ دنیای اسطوره، هرگز عین انسان طبیعی و مربوط به عالم تاریخ نیست.1

...

ادامه مطلب...

علم و دانش حضرت سلیمان(ع)

«و لَقَدْ ءَاتَیْنَا دَاودَ وَ سُلَیْمَـانَ عِلْمًا وَ قَالاَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنَا عَلَی کَثِیرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ» ( نمل: 15) قرآن در مورد حضرت داوود و سلیمان سخن را از «علم و آگاهی» این موهبت الاهی آغاز می‏کند و می‏گوید: «ما به داوود و سلیمان علم قابل ملاحظه‏ای بخشیدیم».زیربنای تحول و دگرگونی در جامعه انسانی «دانایی» است. علم و دانشی که در اینجا مطرح می‏شود، همه علوم مورد نیاز یک جامعه الاهی را در بر می‏گیرد.

قرآن از دانش وسیعی، که خدا به داوود و سلیمان ارزانی داشته، یاد می‏کند و بی‏درنگ می‏فرماید که آنان در برابر این بخشش الاهی شاکر و سپاسگزار بودند. آری‍! هر نعمتی را شکری لازم است و حقیقت شکر استفاده از آن نعمت در مسیری است که برای آن آفریده شده است. مراد از علم و دانش در این آیه چیست؟ کدام علم بوده که به صورت سربسته بیان شده‏است؟ در اینجا چند نظر وجود دارد:

....

ادامه مطلب...

دهه‌های متوالی است که نسل‌های مختلف از خرمن کتب و آثار این استاد اندیشمند، خوشه‌های مورد نیاز خود را می‌چینند و هرچه زمان گذشته، غبار کهنگی بر آن آثار ننشسته است. روش متقن و عمیق و دقیق استاد در ارایه مباحث اسلامی و مبارزه بی‌امان با افکار متحجر و التقاطی و انحرافی، شاخصه‌ای در آثار برجامانده از او ایجاد کرده است که نسل‌های جویای فکر منطقی همواره کتب و اندیشه‌های بدون اعوجاج او را چاره بر چالش‌های فکری و ذهنی خود دانسته‌اند.

از همین روی است؛ که رهبر بصیر انقلاب اسلامی به صراحت تأکید می‌کنند؛ «در حال حاضر بدیلی برای مجموعه کتاب‌های شهید مطهری نداریم.»

...

ادامه مطلب...

با اینکه اذکار وارد شده در منابع اسلامی از آن جهت که ذکر خداوند متعال هستند داراى فضیلت مى باشند و موجب پاکی دل و جلای روح می شوند اما بعضی از آنها بر بعضی دیگر برتری داده شده اند.

در این میان تاکید شیعه بر افضل بودن تسبیح حضرت فاطمه علیهاالسلام دلیل دیگرى دارد و آن این است که این تسبیح منسوب به دختر گرامى پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله یعنى حضرت فاطمه علیهاالسلام مى باشد و آن حضرت تا آخرین لحظات حیات بر انجام آن مداومت داشته و در هیچ حال آن را ترک نمى کرده است.

در این نوشتار به برخی از اسرار و برکات این ذکر ملکوتی خواهیم پرداخت.
 تسبیح بانو چیست

ادامه مطلب...

 رجب و شعبان ماه استغفار و بندگی است و فرصتی است تا با اندیشیدن درباره گذشته، آینده خود را بسازیم. همچنین توجه به حقوق دیگران و رعایت آنچه حق‌الناس نامیده می‌شود، از مهمترین اموری است که در این ماه شریف باید نسبت به آن اهتمام داشت.
حق الناس
سخت‏‌ترین مراحل حساب، رسیدگى به مظالم عباد و حقوق مردم نسبت به یکدیگر است. انسان‏‌ها با هم زندگى مى‏کنند و نسبت به همدیگر حقوقى دارند. رعایت حقوق یک وظیفه الهى است که انبیای الهی درباره آن تأکید داشته‏‌اند و در قیامت بازخواست خواهند شد.
حق الناس در قیامت‏
در باب حقوق مردم روایاتى وارد شده است که به عنوان باب‏ «حبس الحقوق» است. در قیامت، کاسب را مى‏آورند، مى‏گویند: شما این فرد را براى کار استخدام‏ کردى، کار کرده است، اما مزد او را ندادى. در محشر بمان تا مزد او را بدهى.
امام رضا علیه السلام مى‏فرماید:
کسى که براى شما کار مى‏کند، هنوز عرق پیشانى‏اش خشک نشده است، مزد او را بدهید. مگر این که خودش بخواهد پول او پیش شما امانت بماند.
اگر کسى مزد کارگرش را ندهد، روز قیامت او را در دادگاه نگه مى‏دارند، مى‏گویند: مزد او را بده. کار فرما نمى‏تواند به خدا بگوید: ما که نداریم، تو مزد او را بده. خدا مى‏گوید: مگر او براى من کار کرده است که من مزد او را بدهم؟ کار مادى بوده، که براى تو کرده است. خدا از حبس حق کارگر متنفر است، آن وقت خودش حق شما خوبان را ضایع کند؟
آیه مى‏فرماید: «إِنَّا لَانُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا» کار خوب را باید به من تحویل دهید، تا ضایع نشود.

...

ادامه مطلب...

 گناهانی که بخشیده نمی شوند کدامند؟

حجت الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان درپاسخ به این پرسش  که گناهانی که بخشیده نمی شوند کدامند؟ این چنین پاسخ داده است:
یأس و نومیدی از رحمت و مغفرت الهی از بزرگترین گناهان است؛ زیرا آنچه سبب یأس از رحمت و مغفرت پرودگار عالم می شود، ضعف اعتقاد به قدرت و کرم و رحمت بی پایان اوست و قرآن مجید آن را از صفات کفار قرارداده است و می فرماید:(وَ لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللّهِ إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکافِرُونَ،  و از رحمت خدا مأیوس نشوید؛ که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس می‏شوند!)[i]
هر شخصی که مرتکب گناهی می شود تا وقتی مأیوس نباشد در صدد توبه بر آمده و با استغفار آمرزیده می­شود ولی شخص مأیوس آمرزیده شدنی نیست زیرا امیدی به آمرزش و مغفرت الهی ندارد تا توبه نماید.
خداوند تبارک و تعالی خودش را در قرآن به قبول کننده توبه توصیف می­فرماید:(وَ هُوَ الَّذی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ وَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ،  او کسی است که توبه را از بندگانش می‏پذیرد و بدیها را می‏بخشد، و آنچه را انجام می‏دهید می‏داند.)[ii]
و اسماء شریفه تواب، غفار، غفور، غافرالذنب، قابل التوب را از اسماء خود قرار داده است و به طور عموم گناهکاران را به سوی خود دعوت فرموده و آنها را امر به توبه کرده و برای علاج یأس در این مورد تامل در مفاد این آیه شریفه کافی است که فرمود: (قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ،  بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده‏اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می‏آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است)[iii]
در این آیه شریفه چند نکته ظریف وجود دارد که بسیار قابل توجه می­باشد:
خداوند فرمود: (یا عِبادِیَ) که متضمن لطف خطاب است و نفرمود ( یا ایها العصاة) ای گناهکاران، فرمود (أَسْرَفُوا) که مشتمل بر رفق در خطاب است و نفرمود (اخطئوا)
فرمود (لا تَقْنَطُوا) که صریحاً دلالت بر نهی از نومیدی و حرام بودن یأس از آمرزش دارد.
جمله قبل را به جمله (إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ) مؤکد فرمود که عمومیت داده آمرزش خود را به تمام گناهان فرمود (جَمیعًا) یعنی همه گناهان و آن را مخصوص به بعضی نکرد و موکد فرموده آن را به جمله (إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ) که خدا بخشاینده  و مهربان است.
پس بنابراین تمامی گناهان قابل بخشش بوده و نبایستی از درگاه حضرت حق ناامید گشت؛ اما آن چه مهم است توفیق توبه و عمل به شرایط آن از جمله ندامت و پشیمانی از گناه و عزم و تصمیم جدی بر ترک گناه و عدم بازگشت و ارتکاب مجدد آن واین که اگر گناهی را که مرتکب شده از حق الناس است بر ای توبه بایستی رضایت آن شخص را تحصیل نماید و اگر از حق الله است، از ارتکاب آن خودداری نماید و چنانچه اعمالی را ترک نموده که قضا و یا کفاره دارد، آنها را جبران نموده و ...
در خاتمه توجه شما را به حدیثی در این زمینه جلب می نمائیم:
(جابر نقل می­کند که زنی خدمت رسول خدا(ص) آمد، عرض کرد: زنی بچه خود را به دست خود کشته، آیا برای او توبه است؟ فرمود قسم به خدائی که جان محمد (ص) در قبضه قدرت اوست، اگر آن زن هفتاد پیغمبر را کشته باشد و پشیمان شود و توبه نماید و خدای تعالی صدق او را بداند که دیگر به هیچ گناهی رجوع نمی­نماید توبه­اش را قبول می­فرماید و گناهانش را عفو می­کند به درستی که توبه کننده از گناه مثل کسی است که گناه نکرده است.)[iv]
[i]- سوره یوسف آیه 87 .
[ii]-سوره شورا آیه 25.
[iii]-سوره زمر آیه 53.
[iv]-لئالی الاخبار باب 3 صفحه 23.

خداوند در زمان ظهور مهدی(عج) عده‌ای از بندگان خود را که در ایمان و تقوا، اسوه مؤمنان بوده‌اند و عده‌ای از کفار که در کفر و نفاق، سرسلسله منافقان بوده‌اند را با همان ویژگی روحی و جسمی به دنیا برمی گرداند تا. . .

مسئله رجعت، حکایت اعتقاد شیعه به بازگشت حجت‌های الهی و ائمه اطهار(ع) به دنیاست، پس از ظهور امام عصر(عج). (طبسی، ص: 15) رجعت در لغت به معنای بازگشت پس از رفتن است. (جمیل، ص: 318) در مجمع البحرین آمده است: یعنی یک بازگشت پس از مرگ و بعد از ظهور مهدی (عج).(طریحی، ص: 39)

این مسئله تاکنون از منظر امکان وقوع توسط علمای بزرگ شیعه بسیار بررسی شده و مطالب زیادی در اثبات آن منتشر شده است. ازجمله کتاب گرانسنگ بحارالانوار علامه مجلسی است که در جلد 53 از آن کتاب تحت عنوان “باب الرجعه” به 162 روایت در این خصوص پرداخته است. در این کتاب به نام بسیاری از علمای شیعه که بحث از رجعت را به میان آورده و آن را اثبات نموده‌اند اشاره کرده است؛ علمایی چون: کلینی، صدوق، شیخ طوسی، سید مرتضى، نجاشی، عیاشی، علی بن ابراهیم قمی، سلیم بن قیس هلالی و…

......

ادامه مطلب...

حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ، حکومتی الهی و فراگیر با حاکمیت دین مبین اسلام، در سرتاسر کرة زمین تشکیل می‌دهد. در این جا، این پرسش مطرح می‌شود که آیا همة اهل کتاب[1] به آیین اسلام می‌گروند؟ آیا در عصر ظهور هم، عده‌ای از اهل کتاب، دست از آیین خود برنداشته و همچنان بر دین خود، پافشاری خواهند کرد؟ اگر مسیحیان و یهودیان در عصر ظهور باقی باشند چگونه خواهند بود؟ آیا ملزم به ترک دین و آیین خود خواهند شد، یا بر عقیدة خود می‌توانند باقی باشند؟ در صورت بقاء، آیا در دولت مهدوی از آزادی کامل برخوردار خواهند بود یا در محدودیت قرار خواهند گرفت؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده است که یکی از آنها نظریة بقای اهل کتاب در زمان حکومت مهدوی است. در تبیین این دیدگاه، لازم به توضیحِ نکاتی است.

یکم. آزادی و اختیار انسان‌ها

.....

ادامه مطلب...